Kasno u devetnaestom vijeku, kada su veliki gradovi dozvoljavali veću anonimnost, kada je rad za nadnice odvojeno od porodice postao uobičajen, i kada je sve više žena izvlačeno iz kuće, dokaz o novoj šemi homoseksualnog izraza je izronio...
U početku, ove individue razvile su načine sastajanja jedni sa drugima da bi njegovali svijest o identitetu... Do 1915, jedan učesnik ovog novog gay svijeta se odnosio prema njemu kao prema "jasno organiziranoj zajednici." Uglavnom sakrivena od pogleda zbog društvenog neprijateljstva, urbana gay subkultura je nastala do 1920tih i 1930tih godina.
Drugi svjetski rat poslužio je kao kritička razvodnica u društvenoj istoriji homoseksualnosti. Veliki broj mladih napustio je porodice, male gradove, i usko povezana etnička susjedstva da bi otišlo u spolno homogenu vojsku ili da bi migrirali u veće gradove radi zaposlenja...
Nakon rata, mnogi od njih donijeli su izbor da podrže svoj gay identitet. Pat Bond, žena iz Iowe koja je prvi put upoznala druge lezbijke dok je bila u vojsci, odlučila je da ostane u San Franciscu nakon otpusta. Donald Vining ostao je u New Yorku radije nego da se vrati u svoj mali rodni grad u New Jerseyu. Oni, zajedno sa bezbroj drugih, održavali su drhtavu gay subkulturu koja se okretala oko barova i mreža prijateljstava. Mnogi gradovi ugledali su svoje prve gay barove tokom 1940tih...
Ova nova vidljivost pokrenula je latentne kulturalne predrasude... Otpuštanja sa državnih poslova i protjerivanja iz vojske su se pojačala u 1950tim. Predsjednik Dwight D. Eisenhower pokrenuo je izvršnu naredbu 1953. koja zabranjuje gayevima i lezbijkama da rade na državnim poslovima. Mnoge državne i lokalne vlade i privatne korporacije počele su podizati optužbe. FBI je počeo program nadzora protiv homoseksualaca.
Potez federalne vlade ohrabrio je lokalne policijske snage da maltretiraju homoseksualne građane. Policajci su redovito upadali u gay barove, nekada hapseći desetine muškaraca i žena u jednoj noći... Pod ovim okolnostima, neki gayevi su počeli da se organizuju politički. U novembru 1950. u Los Angelesu, mala grupa ljudi pod vodstvom Harry Haya i Chuck Rowlanda se sastala da oformi ono što će postati Mattachine društvo. Članovi su većinom bili muškarci, ali 1955. im se priključila lezbijska organizacija Daughters of Bilitis, osnovana od strane Del Martin i Phyllis Lyon. U 1950tim ove organizacije su ostale male, ali su ustanovile ogranke u nekoliko gradova i izdavale časopise koji su bili svjetionik nade za čitatelje.U 1960tim, pod utjecajem modela militantnog pokreta za ljudska prava crnaca, "pokret homofila," kako su ga učesnici nazvali, postao je vidljiviji. Aktivisti, kao što su Franklin Kameny i Barbara Gittings, agitirali su vladine agencije u Washingtonu da bi protestvovali protiv diskriminativne politike zapošljavanja. U San Franciscu, Martin, Lyon, i drugi usprotivili su se policijskom maltretiranju. Do 1969, možda pedeset organizacija homofila postojalo je u Sjedinjenim Državama, sa članstvom od nekoliko hiljada ljudi.
Tada je, u petak navečer, 27. juna 1969, policija New Yorka upala u gay bar u Greenwich Villageu, Stonewall Inn. Suprotno od očekivanja, gosti su uzvratili napad, izazivajući tri noći nereda u tom području, popraćene "gay power" sloganima na zgradama. Skoro preko noći, masovni pokreti za gay slobodu su se rodili. Dugujući mnogo radikalnim protestima crnaca, žena i studenata u 1960tim, homoseksualci su se suprotstavili svim oblicima neprijateljstva i kažnjavanjima odmjerenim od strane društva. Izabirući da "izađu iz ormara" i javno izraze svoj identitet, uveli su pokret društvene promjene koji je trajno rastao. Do 1973, bilo je gotovo osam stotina gay i lezbijskih organizacija u Sjedinjanim Državama; do 1990, broj se popeo na nekoliko hiljada. Do 1970, 5000 gayeva i lezbijki je marširalo u New Yorku da bi obilježilo prvu godišnjicu Stonewall nereda; u oktobru 1987, preko 600 000 je marširalo u Washingtonu da bi zahtijevali jednakost.
Promjene su bile dalekosežne. Tokom sljedeće dvije decenije, polovina država SADa dekriminalizirala je homoseksualno ponašanje, i policijsko maltretiranje je oštro smanjeno. Mnogi veliki gradovi uključili su seksualnu orijentaciju u statute ljudskih prava, kao i Wisconsin i Massachusetts, prve od država koje su to uradile... U 1975, Komisija državne službe eliminisala je zabranu za zapošljavanje homoseksualaca u većini državnih poslova. Mnogi od religijskih denominacija pokrenule su debate o moralnosti homoseksualnosti, i neki, kao unitarianizam i reformisani judaizam otvorili su svoja vrata gayevima i lezbijkama svećenicima i rabinima. Lezbijski i gay svijet nije više bio podzemna subkultura nego, naročito u velikim gradovima, dobro organizovana zajednica, sa biznisima, političkim klubovima, agencijama socijalne službe, centrima zajednice i religijskim kongregacijama koje su zbližavale ljude. U mnogim mjestima, otvoreni gay kandidati su se kandidovali na izborima i pobjeđivali.
Ove promjene stvorile su opoziciju. U 1977. pjevačica Anita Bryant vodila je kampanju da se ukine odredbu gay prava u Dade Countyju, Florida. Njen uspjeh ohrabrio je druge, i do ranih 80tih, dobro organizovana konzervativna sila se materijalizovala da se usprotivi pokretu za ljudska prava. Političari, kao senator Jesse Helms iz North Caroline i fundamentalni svećenici kao Jerry Falwell iz Lynchburga, Virginia, koji je oformio Moral Majority, Inc. (Moralna većina, prim. prev.), udružili su snage da uspore napredak gay pokreta.
Početak epidemije AIDSa u 80tim godinama, iako je pojačao antigay retoriku Novog Prava, također je stimulisao dalje organiziranje unutar gay zajednice. AIDS je napravilo od političke mobilizacije pitanje života i smrti. Pošto je velika većina slučajeva pogađala muške homoseksualce, gay zajednica je za kratko vrijeme stvorila mnoštvo organizacija, kao Gay Men's Health Crisis u New Yorku, da bi obezbijedili usluge i pomoć zaraženima. Lokalne i nacionalne grupe za ljudska prava homoseksualaca također su se proširile i povećale u broju, dok je zajednica pokušavala da poveća finansiranje za istraživanje i edukaciju i da dobije zaštitu protiv diskriminacije. Lična i socijalna tragedija neopisivih razmjera, AIDS je paradoksalno ojačala političku moć gay pokreta.
Izvor: "The Reader's Companion to American History" - copyright
Š 1991 by Houghton Mifflin Company
